Jak rozsadzić gości przy stole? Kiedy planować rozsadzenie gości przy stole, typy stołów, miejsca honorowe i 3 podstawowe zasady

Rozsadzanie gości przy stole jest bardzo trudną sztuką. Regularnie otrzymuję od moich czytelników wiadomości z prośbą o pomoc w rozplanowaniu stołów podczas wesel, urodzin, a nawet służbowych kolacji. Choć zawsze chętnie dzielę się swoją wiedzą, bardzo trudno jest mi dokładnie rozpisać miejsca, gdy pytający prześle mi jedynie listę zawierającą informacje „mama, tata, kuzyn, stryj, babcia, etc”. Do prawidłowego rozsadzenia gości przy stole wymagana jest bowiem znajomość nie tylko zasad, ale też konkretnych ludzi. Dziś więc przychodzę z pierwszym artykułem na temat sposobów rozsadzania gości przy stole. Temat ten jest zbyt obszerny, by pozwolić mu zmarnować się w tylko jednym artykule. Wiem, jak skomplikowane na początku wydaje się być te zagadnienie, dlatego też jestem pewna, że łatwiej będzie Wam się odnaleźć w temacie, jeśli wiedzę będę na blogu dawkowała.

Zapraszam na artykuł, w którym opowiem o typach stołów i miejscach honorowych przy każdym z nich oraz o podstawowych trzech zasadach dotyczących rozsadzania gości przy stole. W kolejnych artykułach porozmawiamy o czymś, co nazywamy planem stołu, o rozsadzaniu gości podczas wesela i rodzinnych uroczystości, a także o wyjątkach i dostosowaniu klasycznych zasad do wymogów XXI-wiecznej cywilizacji.

Kiedy rozsadzanie gości przy stole w ogóle ma sens?

Przyjęło się, że plan rozsadzenia gości przy stole przygotowuje się, gdy zasiąść przy nim ma więcej niż osiem osób, a okazja, która okaże się być pretekstem do tego zasiadania, jest bardziej formalna niż spotkanie ze znajomymi, by pograć w planszówka lub urodziny w ogrodzie przy pachnącym grillu. Sami za pewne przyznacie, że dziwnie byłoby ustawiać na stole winietki, gdy zasiądzie do niego jedynie żona z mężem lub gdy na niedzielny obiad wpadają rodzice. Problematyczne mogłoby też być planowanie rozsadzenia gości przy stole podczas luźnej imprezy, gdy miejscem siedzącym z czasem staje się dywan lub kuchenny blat.

Biorąc pod uwagę powyższe, sugeruję zapamiętać, że planujemy rozsadzenie gości przy stole gdy uroczystość będzie oficjalna i będzie liczyła więcej niż 8 osób. Jeśli w Waszej głowie rodzi się pytanie, czy to już ten moment, czy może uroczystość jest zbyt mało oficjalna, to prawdopodobnie nie jest to jeszcze ten stopień formalności i, by goście czuli się swobodnie, wystarczy dyskretnie wskazać miejsca osobom, które obok siebie na pewno nie powinny się znaleźć.

Jakie stoły mamy do dyspozycji?

Gdy już zdecydujemy się na przygotowanie planu rozsadzenia gości, w pierwszym kroku musimy zorientować się, jakie stoły mamy do dyspozycji. Wybór jest całkiem spory, bo w podstawowym (czyt. nieprzekombinowanym) zestawieniu mamy ich aż 6 rodzajów:

• stół kwadratowy,
• stół prostokątny,
• stół okrągły,
• stół owalny,
• stół w literę U, tzw. podkowa,
• stół w literę E, tzw. grzebień.

Stół kwadratowy to stół, który będzie dobrym wyborem, jeśli planujemy usadzić przy nim parzystą i niewielką liczę gości. Jest stołem dyplomatycznym, bo nie wskazuje jednoznacznie gościa honorowego.

Stół prostokątny to stół, przy którym, w przeciwieństwie do stołu kwadratowego, w bardzo łatwy sposób można wyznaczyć miejsce lub miejsca honorowe. Przy stole prostokątnym można usadzić dużą liczbę gości, która ograniczona jest ostatecznie jedynie długością sali, na której stół jest ustawiony. Jak podaje Tomasz Orłowski w książce Protokół dyplomatyczny. Między tradycją a nowoczesnością, odmianą stołu prostokątnego jest stół prostokątny o zaokrąglonych kantach, zwany imperiale.

Stół okrągły to stół najbardziej przyjazny i jednocześnie najmniej konfrontacyjny. Goście siadający przy stole okrągłym są, bez względu na zajęte miejsce, równi wobec siebie. Stół okrągły nadaje się, jeśli zasiąść ma przy nim nieparzysta liczba osób. By nie tracić miejsca na sali, okrągły stół nie powinien mieścić zbyt wielu gości.

Stół owalny to stół łączący zalety stołu prostokątnego i okrągłego. Ze stołu okrągłego czerpie to, że nie wyznacza jednoznacznie miejsca honorowego i umożliwia usadzenie nieparzystej liczby gości, a zalety stołu prostokątnego pozwalają przy nim usadzić większą liczbę gości.

Stół w literę U, tzw. podkowa to stół, który tworzony jest przez połączenie trzech stołów prostokątnych. Pozwala na usadzenie przy nim bardzo dużej liczby gości i jasno wskazuje miejsca honorowe. Podkowa, ze względu na stosunkowo niewielką ilość zajmowanego miejsca, bywa często wybierana podczas bardzo dużych przyjęć organizowanych w salach, które nie są w stanie pomieścić odpowiedniej liczby stołów okrągłych.

Stół w literę E, tzw. grzebień to stół, który tworzony jest z czterech lub więcej stołów prostokątnych. Pozwala na rozmieszczenie przy nim dużej liczby gości, jednak nieco utrudnia wskazanie miejsca honorowego. Możliwy jest do rozstawienia tylko na dużej sali, bowiem poruszanie się między stołami w przypadku mniejszego pomieszczenia może być znacznie utrudnione.

Goście honorowi?

Jak wspomniałam w opisie poszczególnych typów stołów, w niektórych łatwo wyznaczyć miejsce honorowe, w innych trudniej, a w jeszcze innych jest to zupełnie niemożliwe. Fakt ten powinien być brany pod uwagę w momencie wybierania rodzaju stołu na przyjęcie. Są przecież uroczystości, podczas których wyróżnienie konkretnej osoby lub konkretnych osób jest niezwykle ważne. Gdzie więc przy stole znajdują się poszczególne miejsca honorowe?

Przede wszystkim najważniejsze miejsca przy każdym z typów stołu znajdują się po prawej stronie gospodarza lub po prawej stronie każdego z gospodarzy (np. małżeństwa). Gospodarz lub gospodarze rozsadzani są przy stole na dwa sposoby: francuski i angielski.

• Rozsadzenie w typie francuskim możemy zaobserwować, gdy gospodarze siedzą naprzeciw siebie, na środku dłuższego boku stołu.

Rozsadzanie w typie francuskim

• Rozsadzanie w typie angielskim występuje wówczas, gdy gospodarze siedzą naprzeciw siebie, ale na krótszych bokach stołu.

Rozsadzanie w typie angielskim

Przy stole prostokątnym z łatwością można więc określić miejsce gościa honorowego lub gości honorowych. W każdej z sytuacji znajdzie się ono po prawej stronie gospodarza i po prawej stronie gospodyni. W przypadku rozsadzenia w typie francuskim będzie to miejsce po środku stołu, a w przypadku rozsadzenia w typie angielskim będzie to miejsce na samym początku stołu.

Przy stole okrągłym i stole owalnym nie ma miejsca honorowego, choć najważniejszy z gości powinien zająć takie, które zapewni mu najlepszy widok na całą salę. Może to być też widok na drzwi, tak, by mógł swobodnie obserwować nowe, wchodzące osoby, ale może to być też miejsce z widokiem na okno lub piękny ogród. Podobna sytuacja występuje się w przypadku stołu kwadratowego.

W przypadku stołu w literę U najważniejsze miejsce znajduje się przy stole głównym, czyli stole środkowym, a dokładniej na samym jego środku. Miejsce to pozwala na utrzymanie kontaktu z całym stołem. Trudniej wskazać miejsce honorowe przy stole w literę E, choć zasadniczo może być ono wskazane w tym samym miejscu.

3 najważniejsze zasady dotyczące rozsadzania gości przy stole

Gdy już wybrałyśmy stół i wiemy, jakie miejsca powinni zająć gospodarz i gospodyni, czas dowiedzieć się, jakie zasady są istotne w czasie rozsadzania gości przy stole. Zasady są trzy i ich znajomość z całą pewnością ułatwi nam cały skomplikowany proces planowania stołu.

1. Zasada pierwszeństwa prawej ręki, czyli zasada, do której odwołują się wspomniane wcześniej sposoby rozsadzania w typie francuskim i angielskim. Najważniejsi goście zajmują miejsce po prawej stronie gospodarza i gospodyni. Przy stole są więc dwa najważniejsze miejsca, ale w sytuacjach towarzyskich, gdy gospodarzami są małżonkowie, najważniejsze miejsce znajduje się po prawej stronie kobiety.
2. Zasada precedencji, która odwołuje się do już dobrze znanego nam pojęcia. Zgodnie z tą zasadą, gości rozmieszczamy w kolejności od najważniejszych do tych najmniej ważnych. Najważniejsi goście znajdują się najbliżej gospodarza i gospodyni. Jeśli gospodarz jest tylko jeden, miejsce najważniejszego gościa przy prostokątnym stole znajduje się naprzeciw gospodarza.
3. Zasada alternacji to zasada, która z jakiegoś powodu podczas polskich uroczystości rodzinnych stała się zupełnie zapomniana. Zgodnie z zasadą alternacji goście sadzani są naprzemiennie – kobieta-mężczyzna, a małżeństwa nigdy nie siadają obok siebie. Małżonkowie mają przecież na co dzień mnóstwo szans na porozmawianie. Podczas przyjęcia, by goście nie nudzili się, małżeństwa powinny być rozsadzane. Małżonkowie powinni siedzieć naprzeciw siebie, co możliwe jest przy każdym typie stołu.

Kończąc ten artykuł chciałabym zaznaczyć, że temat nie został wyczerpany. Uważam jednak, że wiedzę najlepiej dozować, więc kolejne informacje przekażę Wam w kolejnym artykule. Teraz, gdy wyjaśniłam podstawowe reguły, znacznie prościej będzie rozmawiać o przykładach. 

*Niniejszy artykuł odnosi się wyłącznie do przyjęć towarzyskich. W przypadku przyjęć biznesowych płeć niema najmniejszego znaczenia.